Getrapt motorrijbewijs werkt niet, sector vraagt om hervorming

Het getrapte motorrijbewijs blijkt 7 jaar na de introductie ervan vooral een rem op het aantal nieuwe motorrijders. Waar vroeger meer dan 70% van alle rijders eerst het kleine A rijbewijs behaalde (beperkt in vermogen tot 25kW), doorloopt nu minder dan 5% van alle motorrijders het volledige opleidingstraject.

Verder zit het aantal uitgedeelde motorrijbewijzen A sinds 2014 consequent onder het niveau van 2001-2012. Het Europese getrapte rijbewijssysteem voor motorrijders blijkt vooral een rem op de mobiliteit en oplossing van het fileprobleem.

Eerder deze week verscheen in Nederland het bericht van de Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging (KNMV) dat het getrapte rijbewijssysteem er niet werkt. Jongeren vertikken het van 3 keer geld uit te geven aan een A1 of A2 rijbewijs en wachten gewoon tot hun 24ste om meteen het volledige rijbewijs A te halen. Dat is in Nederland enerzijds te verklaren door de populariteit van de bromfiets – zonder helmplicht – maar anderzijds ook omdat ze in tegenstelling tot België – geen voordelige regeling hebben betreffende 125cc rijden met het autorijbewijs B.

1 Europese regel, 100 uitzonderingen per land – Zoals het 125cc rijbewijs in België

In België kan je namelijk na het behalen van je autorijbewijs met amper 4 uur praktijkles zonder examen al aan de slag op een 125cc motorfiets (equivalent A1) zolang je binnen de landsgrenzen blijft. Let wel: deze rijders beschikken niét over een volwaardig motorrijbewijs en moeten dus nog steeds wachten tot hun 24ste om een rijbewijs A te kunnen behalen. Ondanks de voordelige Belgische regeling, kunnen we dus moeilijk zeggen dat het getrapte rijbewijssysteem bij ons meer impact heeft dan in Nederland. Dat wordt ook bevestigd door de cijfers van de FOD Mobiliteit en Goca.

Het aantal afgeleverde rijbewijzen van 2001-2020 (Bron: FOD Mobiliteit en Vervoer)

Het aantal geslaagde examens op de openbare weg 2014-2020 (Bron: GOCA)

Na een continu stijgende lijn sinds de introductie van het getrapte rijbewijs in 2013, zit België nog steeds onder het niveau van 2001-2012

In 2019 werden in Vlaanderen amper 290 A1 rijbewijzen uitgereikt, 1107 A2 en 4.387 rijders behaalden hun volwaardig A-rijbewijs (bron: GOCA). Pre-coronajaar 2019 was overigens een recordjaar, want sinds de invoering van het getrapte rijbewijs lag de complete doorstroming via A1-A2-A van jonge rijders nooit hoger dan 5%. Het continue leerproces via doorstroming waar Europa op mikt, is dus in Vlaanderen evenmin als in Nederland van toepassing. Over Wallonië beschikken we op het moment van schrijven niet over cijfermateriaal.

Alternatief? Frans/Duits systeem

Blijft natuurlijk de vraag wat het alternatief is? In Nederland vraagt de KNMV om een volledige toepassing van de Europese richtlijn, met een leeftijdsverlaging voor zowel bromfiets- als A1-rijders. Net zoals in Frankrijk of Duitsland krijg je dan een getrapt systeem vanaf 14-jaar waarbij de doorstroming bewezen werkt. In België is sectororganisatie FEBIAC al jaren vragende partij voor dit systeem, al stuit dat op zwaar verzet van het VIAS Institute voor verkeersveiligheid.

In Frankrijk of Duitsland rij je met 14 jaar op een 50cc scooter, met 16 op een 125cc en vervolgens stroom je door in het getrapte rijbewijs.